|
کدهای اخلاقی و رفتار حرفه ای برای دانشجویان پرستاری گروه پرستاری بهداشت جامعه اخلاق و ارزش های اخلاقی سهم عمده ای در جهت دهی رفتار انسان در عرصه های کار و فعالیت وی دارد، یکی از این عرصه ها، فعالیت های تحصیلی و آموزشی است. در طول تاریخ پرستاری، آموزش اخلاق همواره بخشی از آموزش پرستاری بوده است. آموزش اخلاق در واقع این اطمینان را ایجاد میکند که دانشجویان فهم پایه ای از اخلاق پرستاری پیدا کرده و می توانند از آن به عنوان ابزار مناسبی در هنگام مواجهه با مشکلات اخلاقی استفاده نموده و در تمرینات حرفه ای خود به طور اخلاقی عمل نمایند. هدف کلی آموزش اخلاق به دانشجویان، تربیت پرستاران پاسخگوی اخلاقی است که در تصمیمگیری های اخلاقی خود مهارت پیدا کرده باشند. جهت آماده شدن برای تصمیم گیری های فعالانه و مؤثرتر، پرستاران نیاز دارند که در آموزش های پایه ای، مهارت اخلاقی خود را توسعه دهند. یادگیری اخلاق می تواند اثربخشی پرستاران را به عنوان مراقبت کنندگان و تصمیم گیرندگان بالینی افزایش دهد. بنابراین آماده کردن پرستاران حرفه ای که قادر باشند در تصمیم گیری ها و چالش های اخلاقی به نحو مؤثری عمل نمایند، از زمان دانشجویی آنها لازم است و آمادگی برای مسئولیت پذیری های اخلاقی بایستی بخشی از آمادگی برای نقش حرفه ای در دانشجویان پرستاری باشد. لذا کدهای اخلاقی زیر بر اساس مرور مطالعات مرتبط برای دانشجویان پرستاری پیشنهاد میگردد: الف ـ یکپارچگی فردی و حرفه ای: 1ـ صداقت: یک دانشجوی پرستاری باید با تمامی اعضاء درگیر در تیم مراقبت بهداشتی اعم از همتایان، اساتید، نمایندگان دانشگاه، بیماران/مددجویان، پزشکان و کارکنان پرستاری به نحو صادقانه ای رفتار کند. مصادیق این رفتار صادقانه به شرح زیر می باشد: - صداقت در اطمینان از صحت فعالیت های خود ـ صداقت در تکمیل گزارش ها ـ اجتناب از به اشتباه انداختن دیگران ـ گزارش موارد نقض استانداردهای رفتار حرفه ای و اخلاقی و صلاحیتی، تقلب، فریب و نادرستی ها ـ اجتناب از هرگونه تقلب در آزمون ها
ـ پرهیز از استفاده و ارائه تکالیف درسی یا مقالات تهیه شده قبلی خود بدون افشای چنین مطلبی به اساتید و مربیان ـ اجتناب از جعل سوابق حضور و غیاب یا سایر اسناد و مدارک رسمی ـ اجتناب از هرگونه مشارکت یا کمک به دیگران در امر تقلب ـ عدم استفاده از ترجمه و تفسیر و یا نقل قول مستقیم از کار منتشر شده یا منتشرنشده اشخاص بدون ذکرمناسب و کامل نام نویسنده یا مرجع کتاب شناسی و استنادی ـ پرهیز از استفاده از کار اصلی یا موادی که از طریق همکاری با دیگران حاصل شده بدون ذکر نام و تأیید آنها ـ ارائه نتایج تحقیق خود با بالاترین کیفیت، دقت در جمع آوری داده ها، نگهداری بدون عیب و نقص سوابق انجام کار، تفسیر واقعی نتایج و عدم سوگیری در آنها و گزارش دانش جدید از طریق کانال های مناسب ـ پرهیز از ثبت گزارش بیمار (ازجمله مشاهدات بالینی، تجویز دارویی، چارت های علائم و نتایج بیمار) در مواردی که دانشجو بیمار را ندیده یا به درستی ارزیابی نکرده یا واردکردن داد هها در زمان های نادرست ـ پرهیز از گزارش اطلاعات پزشکی نادرست (ازجمله یافته های معاینات فیزیکی، نتایج آزمایشگاهی یا هر اطلاعات مرتبط با بیمار دیگر) به سایر دانشجویان، مربیان، پرستاران، ناظران پرستاری، رزیدنتها، پزشکان، بیماران و خانواده آنها یا سایر افراد تیم مراقبت بهداشتی. 2ـ مسئولیت پذیری : دانشجویان پرستاری باید شایستگی هایی را که دانشکده ضرورت آنها را تعیین نموده، با مفاهیم، دانش و مهارت مناسبی کسب نمایند. مصادیق این مسئولیت پذیری می تواند موارد زیر باشد: ـ پذیرش مسئولیت شرکت در فعالیت هایی که به ارتقاء سلامت جامعه کمک می کند. ـ عدم پذیرش انجام مراقبتی که برای بیمار خطرناک و یا مضر بوده و باعث آسیب رساندن به سلامت جسمانی یا روانی بیمار و جامعه باشد. ـ آشنایی با قوانین و مقررات دانشکده و دانشگاه خود و سازمان های حرفه ای که به عنوان دانشجوی پرستاری با آنها سروکار دارند و پیروی از آنها.
ب- کمال رفتاری: 1ـ عدم تبعیض: دانشجوی پرستاری باید از بیماران بدون توجه به نژاد، رنگ، عقیده، مذهب، سن، جنس، ملیت، محدودیت های جسمی و روانی، بیماری خاص (نظیر HIVو ایدز) آنها، مراقبت نماید. 2ـ رازداری: دانشجوی پرستاری باید به حقوق بیماران، همتایان خود، مؤسسات وابسته و سایر اعضای تیم مراقبتی آشنا بوده، به آنها احترام گذارده و راز بیمار را در محدوده قانونی فاش ننماید (این رازداری به اطلاعات شخصی، اجتماعی و پزشکی بیمار مربوط می شود). ـ صحبت درمورد مسائل مربوط به بیمار به نحوی که هویت بیمار فاش شود، در اماکن عمومی بدون اجازه وی، توسط دانشجویان نقض رازداری بیمار و غیر اخلاقی است (مکان های عمومی شامل: محیط دانشگاه و غیر دانشگاه، رسانه ها و حتی انجمن های مجازی نظیر سایت های شبکه های اجتماعی میباشد). -دانشجوی پرستاری تحت هیچ شرایطی حق کپی برداری از مدارک پزشکی بیماران برای ارائه در سخنرانی، راندها یا کنفرانس ها را ندارد. درصورت صدور مجوز از مؤسسه مربوطه دانشجو فقط حق استخراج اطلاعات از پرونده بیمار را خواهد داشت، ضمن آنکه باید نام بیمار از کلیه مدارک استخراج شده حذف گردد. 3ـ اطلاع رسانی : دانشجوی پرستاری باید اطلاعات پزشکی مرتبط با بیمار را با سایر همکاران درگیر در مراقبت از بیمار و خود بیمار به اشتراک گذارد. ـ اطلاعاتی که بیمار برای تصمیم گیری نیاز دارد باید با واژگانی به او ارائه شود که برای وی (یا خانواده وی درصورت تمایل بیمار) قابل فهم باشد. همچنین ارائه اطلاعات نادرست از سوی دانشجو به این افراد، امری غیر اخلاقی و غیر قابل قبول می باشد. 4ـ معرفی: دانشجوی پرستاری باید به طور صحیح خود را به دیگران از جمله سایر دانشجویان، مربیان، نمایندگان دانشگاه، مؤسسات همکار (بیمارستان ها و مراکز بهداشتی، درمانی و...)، بیماران، پرستاران و سایر اعضای تیم مراقبت معرفی نماید. ـ دانشجوی پرستاری باید از جعل هویت برای گرفتن هرگونه گواهی یا مجوز بپرهیزد. همچنین اجازه استفاده از گواهی یا مجوز خود را به اشخاص دیگر ندهد. ـ دانشجوی پرستاری باید از معرفی نادرست موقعیت و هویت خود و سایر دانشجویان در محیط های دانشگاهی و بالینی بپرهیزد. 5ـ خود ارزیابی: دانشجوی پرستاری در مواردی که به سبب عدم وجود دانش یا تجربه کافی توانایی انجام درست نقش های مراقبتی خود را نداشته باشد باید درپی درخواست مشاوره و نظارت باشد. ـ از دانشجویان پرستاری انتظار می رود که برای اصلاح رفتار خود به نقدهای سازنده پاسخ مناسب بدهند. 6ـ رعایت شئونات دانشجویی: دانشجوی پرستاری نماینده دانشکده خود است و باید بداند که رفتار وی به صورت مثبت یا منفی بر قضاوت های دیگران در مورد دانشکده تأثیر میگذارد. مصادیق رفتار منطبق بر شئونات اخلاقی دانشجویان پرستاری عبارتند از: ـ رعایت صحیح پوشش و شئونات اسلامی ـ احترام به موازین و احکام شرعی در ارتباط با بیماران و سایر اعضای تیم مراقبتی ـ داشتن ظاهر تمیز و آراسته ـ وقت شناسی و استفاده حداکثری از وقت خود در محیط آکادمیک و بالینی ـ عدم بکاربردن حرکات یا سخنان توهینآمیز و نامناسب ـ داشتن سعه صدر و بردباری ـ داشتن رفتار محترمانه با اساتید و مربیان و همتایان و سایر اعضای تیم مراقبتی 7ـ عدم آسیب رساندن : دانشجویان پرستاری نباید از مواد و یا داروهایی استفاده نمایند که به توانایی انجام کار حرفه ای آنها صدمه زده یا باعث به خطر افتادن خود، بیماران و سایرین شوند. -دانشجوی پرستاری باید در جهت کسب و حفظ سطح مطلوب سلامت فردی خود تلاش نماید. ـ دانشجوی پرستاری نباید با بی احتیاطی کارهایی انجام دهد که باعث آسیب به خود و دیگران شود. 8ـ تضاد منافع: دانشجوی پرستاری در تمام مواردی که تضاد منافع مطرح باشد، باید رفاه و آسایش بیماران را ارجح بداند. ـ قبول هدیه از طرف بیمار یا خانواده وی، تولیدکنندگان یا توزیع کنندگان کالاهای پزشکی درصورت تحت تأثیر قراردادن ارزش های اخلاقی و قضاوت های بالینی دانشجو پذیرفته نمی باشد. 9ـ پذیرش نقطه نظرات علمی: دانشجویان پرستاری بایستی کمک های علمی افراد دیگر را تشخیص داده و تسهیل نمایند. ـ دانشجویان پرستاری باید با متخصصین مراقبتی و همتایان خود در تیم سلامت با ملاحظه و با روح همکاری برخورد نمایند. 10ـ آموزش: دانشجویان پرستاری باید بر خود لازم بدانند: ـ آنچه از علم، هنر و اخلاق پرستاری می دانند به دیگران یاد دهند. ـ ضمن برقراری ارتباط روشن با بیماران به آنها آموزش دهند. ـ یادگیری با کمک همتایان خود را همواره تشویق و حمایت نمایند.
منبع: اسمعیل پورزنجانیس., شادنوشن., خوش‌گفتارز., مشعوفس., & شمسی گوشکیا. (2013). درآمدی بر کدهای اخلاقی برای دانشجویان پرستاری در ایران. مجله اخلاق پزشکی - علمی پژوهشی, 7(26), 11-30. https://doi.org/10.22037/mej.v7i26.5335 |